“तिम्रो खुसीको क्षण कुन हो ?, तिम्रो सिकाईको स्रोत के हो ? ” आदी इत्यादी प्रश्नहरु जब म संग सोधिन्छ तब मेरो उत्तर प्राय एउटै हुने गर्दछ त्यो हो– “म प्राय खुसी नै रहन्छु तर भन्नै पर्दा म बिहानको सुर्योदय जसले केहि गर्नको निम्ति भनि एउटा सुनौलो दिनको सुरुवात गरिदिन्छ र बेलुकीको सुर्यास्त जसले आराम गर्ने अनि भोलिको लागी नयाँ कुराको योजना तयार पार्ने समयको आभास गरिदिन्छ त्यो नै मेरो खुसीको क्षण हो र म प्रत्येक व्यक्ति र हरेक क्रियाकलापबाट कुराहरु सिकिरहेको हुन्छु ।”
सिकाइकै क्रममा २०६८ सालले पनि नेटो काट्नै लाग्दा दिमागमा “मैले यो सालमा के कुराहरु सिके त ?” भन्ने प्रश्नले मलाई २०६८ सालको समिक्षा तर्फ डोर्यायो । कुरा केहि दिन अगाडी देखिको हो, नयाँ वर्ष २०६९ लाई स्वागत गर्दै गर्दा मेरो मनमा “यो सालमा के काम गरे त” भन्ने जस्ता धेरै कुराहरु खेलिरहेका थिए जब मैले घरमा दाईले किनेर ल्याउनु भएको साप्ताहिक पत्रिका पढ्न भनि समाते तब पहिलो पेजमा नै राम्रो कुरा देखे “संसारलाई उज्यालो दिनु छ भने पहिले आफु दिपक बन्नु पर्दछ” यो त्यहि कुरा हो जसले मेरो “मैले के गरे” भन्ने सोचाईलाई “मैले के सिके” भन्नेमा परिवर्तन गरिदियो किनकि मलाई लाग्यो केहि गर्न त पहिले केहि सिक्नु पर्छ, बिना सिकाई केहि गरिन्न र बिना गराई केहि सिकिन्न ।
“कि पढेर जानिन्छ कि त परेर र गरेर” भन्ने हाम्रो प्रचलित नेपाली उखान हो । यसैलाई आधार मान्ने हो भने मैले अहिले सम्मको जीवन यात्रामा परेर र गरेर भन्दा पनि पढेर धेरै सिकेको रहेछु तर २०६८ सालमा भने पढेर भन्दा पनि परेर र गरेर धेरै सिक्ने अवसर पाएछु । कामको सिलसिलामा धेरै प्रकारका क्षमता र सोचाई भएका मानिसहरु संग भेट्ने र संगत गर्ने अवसर पाए जसबाट मैले धेरै कुराहरु सिके त्यो भन्दा पनी बढि मेरा साथिहरु साथै अग्रजहरु जो संग म एकदमै नजिक भएर काम गर्न पाए उहाँहरु संग सिके । यहि दौरानमा केहि जीवनका भोगाइहरु र जागिरे क्षेत्रको काम गराईहरुलाई केहि नजिकबाट नियाल्ने मौका पनि पाए । काम गर्ने भन्दा पनि गर्नको लागी गरिदिने विचारधाराका मानिसहरु पनि धेरै भेटिए तर म जहिले पनि आफुलाई काम गर्ने मानिसहरुको भिडतर्फ नै तान्न खोजे (सधै तानिने प्रयास गर्ने छु) । कामको साथ साथै यो वर्षमा विभिन्न किसिमका तालिमहरु पनि लिने अवसर पाएछु, विश्लेषण गरी हेर्दा अहिले सम्मकै धेरै तालिमहरु २०६८ सालमा लिएको पाए त्यसैले मैले यो साललाई आफ्नो लागी “तालिमहरुको वर्ष” (year of the training) भनेर घोषणा गरे ।
यो लेखको सुरुवात देखि नै मैले धेरै कुराहरु सिके मात्र भनिरहे तर वास्तबमा नै कुराहरु चाही के सिके त भन्ने कुराको खुलदुलि सबैलाई हुन्छ तलका केहि बुदाँहरुबाट त्यो खुलदुलि मेटाउने प्रयास गर्दैछु ।
मेरा मुख्य सिकाईहरुः
“सधै खुसी रहनु”–हामी सोच्छौ खुसि हुनलाई ठुलै उपलब्धि हासिल गर्नुपर्छ तर त्यसो हैन रहेछ स–साना कुरा जस्तै बच्चा हाँसेको÷खेलेको, फूल फुलेको, घाम उदाएको, चराहरु उडेको आदी इत्यादी,
सबै व्यक्ति (चाहे त्यो साने बच्चा किन नहोस्), काम वा कुराहरुवाट सिक्न सकिन्छ र सिक्नु पर्दछ,
सबैको भावना र विचारहरुलाई कदर गर्न र उसको कामलाई सम्मान गर्न कहिल्यै विर्सनु हुँदैन किनकि यो संसारमा सबैको आ–आफ्नै महत्व छ ।
सबैलाई मधुर मुस्कानमा साथ धन्यवाद र गल्ति भएमा माफी भन्नलाई लोभ नगरौ किनकि यहि एउटा शब्दले कसैको अनुहारमा हाँसो छाउछ भने यसमा कन्जुस्याई किन,
अनुकुल समय पाएमा आफ्नो प्रतिभम, क्षमता र गुण प्रर्दशन गर्न कहिल्यै नभुल्नु जसले आफुमा सुधार ल्याउछ र आत्माविश्वास बढाउदछ,
आफुले जानेको कुरा सकेसम्म अरुलाई पनि सिकाउनु वा छलफल गर्नु,
कुराहरुलाई विभिन्न कोणहरुबाट हेर्नु र विश्लेषण गर्नु जसले धेरै उपयाहरु पत्ता लगाउन मद्घत गर्छ,
सधै सबैको कुराहरुमा हुन्छ नभन्नु, आफ्नो योजनालाई प्रथमिकता दिनु,
ऋाफुलाई हरेक कुरामा वादविवाद गर्न सक्ने गरी बिकास गर्नु, आदी इत्यादी ।
यी त भए मेरा सिकाईहरु (कतिपय कुराहरु तपाईहरु लाई उचित नलाग्न पनि सक्छ) । सिकाई तब मात्र पुर्ण हुन्छ जब हामी त्यसलाई व्यवहारमा लागु गर्छौ, त्यस्तै यी माथिका मेरा सिकाईहरु जुन मैले काम गराईको सिलसिलामा साथै केहि पुस्तक पढेर त केहि तालिमबाट सिके तिनिहरु कतिपय मैले आफ्नो व्यवहारमा लागु गरे, कति गर्दैछु र कति गर्नेछु ।
यी सबै त सिकाईको एउटा सानो सुरुवात मात्र हो, मैले अरुलाई कति कुरा दिन वा सिकाउन सके त्यो त उहाँहरुलाई नै थाहा होला तर मैले भने सबैबाट धेरै कुरा सिकेको छु आशा छ मेरा यी २०६८ सालका सिकाईहरुले केहि मात्रामा भएपनि मलाई दिपक बनाउन सहयोग गरेको छ र मधुरै भएपनि संसारलाई उज्यालो दिन थाल्नेछु र तपाईहरुले पनि संसारलाई उज्यालो छर्नुहुनेछ भन्ने आत्माविश्वासका साथ नयाँ वर्ष २०६९ को हार्दिक मंगलमय शुभकामना ! :)
यो लेखको सुरुवात देखि नै मैले धेरै कुराहरु सिके मात्र भनिरहे तर वास्तबमा नै कुराहरु चाही के सिके त भन्ने कुराको खुलदुलि सबैलाई हुन्छ तलका केहि बुदाँहरुबाट त्यो खुलदुलि मेटाउने प्रयास गर्दैछु ।
मेरा मुख्य सिकाईहरुः
“सधै खुसी रहनु”–हामी सोच्छौ खुसि हुनलाई ठुलै उपलब्धि हासिल गर्नुपर्छ तर त्यसो हैन रहेछ स–साना कुरा जस्तै बच्चा हाँसेको÷खेलेको, फूल फुलेको, घाम उदाएको, चराहरु उडेको आदी इत्यादी,
सबै व्यक्ति (चाहे त्यो साने बच्चा किन नहोस्), काम वा कुराहरुवाट सिक्न सकिन्छ र सिक्नु पर्दछ,
सबैको भावना र विचारहरुलाई कदर गर्न र उसको कामलाई सम्मान गर्न कहिल्यै विर्सनु हुँदैन किनकि यो संसारमा सबैको आ–आफ्नै महत्व छ ।
सबैलाई मधुर मुस्कानमा साथ धन्यवाद र गल्ति भएमा माफी भन्नलाई लोभ नगरौ किनकि यहि एउटा शब्दले कसैको अनुहारमा हाँसो छाउछ भने यसमा कन्जुस्याई किन,
अनुकुल समय पाएमा आफ्नो प्रतिभम, क्षमता र गुण प्रर्दशन गर्न कहिल्यै नभुल्नु जसले आफुमा सुधार ल्याउछ र आत्माविश्वास बढाउदछ,
आफुले जानेको कुरा सकेसम्म अरुलाई पनि सिकाउनु वा छलफल गर्नु,
कुराहरुलाई विभिन्न कोणहरुबाट हेर्नु र विश्लेषण गर्नु जसले धेरै उपयाहरु पत्ता लगाउन मद्घत गर्छ,
सधै सबैको कुराहरुमा हुन्छ नभन्नु, आफ्नो योजनालाई प्रथमिकता दिनु,
ऋाफुलाई हरेक कुरामा वादविवाद गर्न सक्ने गरी बिकास गर्नु, आदी इत्यादी ।
यी त भए मेरा सिकाईहरु (कतिपय कुराहरु तपाईहरु लाई उचित नलाग्न पनि सक्छ) । सिकाई तब मात्र पुर्ण हुन्छ जब हामी त्यसलाई व्यवहारमा लागु गर्छौ, त्यस्तै यी माथिका मेरा सिकाईहरु जुन मैले काम गराईको सिलसिलामा साथै केहि पुस्तक पढेर त केहि तालिमबाट सिके तिनिहरु कतिपय मैले आफ्नो व्यवहारमा लागु गरे, कति गर्दैछु र कति गर्नेछु ।
यी सबै त सिकाईको एउटा सानो सुरुवात मात्र हो, मैले अरुलाई कति कुरा दिन वा सिकाउन सके त्यो त उहाँहरुलाई नै थाहा होला तर मैले भने सबैबाट धेरै कुरा सिकेको छु आशा छ मेरा यी २०६८ सालका सिकाईहरुले केहि मात्रामा भएपनि मलाई दिपक बनाउन सहयोग गरेको छ र मधुरै भएपनि संसारलाई उज्यालो दिन थाल्नेछु र तपाईहरुले पनि संसारलाई उज्यालो छर्नुहुनेछ भन्ने आत्माविश्वासका साथ नयाँ वर्ष २०६९ को हार्दिक मंगलमय शुभकामना ! :)
